بررسی تاثیر فنانترن و پیرن بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، تمامیّت غشاء سلولی و فعالیت آنزیم‌های پاداکساینده در گیاه گندم (Triticum aestivum L.)

هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) از آلاینده‌های آلی می‌باشند که عمدتاً در نتیجه احتراق ناقص ترکیبات آلی آزاد می‌شوند. این آلاینده‌ها در غلظت‌های بالا در خاک‌های بعضی مناطق جهان یافت می‌شوند و اثرات زیان‌بار بر موجودات زنده مختلف از جمله گیاهان دارند. در این آزمایش گیاهان گندم در محیط هیدروپونیک تحت تیمار غلظت‌های مختلف پیرن و فنانترن کشت داده شدند و پس از تعیین غلظت‌های موثر این ترکیبات، تاثیر آنها بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. فنانترن باعث کاهش معنی‌دار رنگیزه‌های فتوسنتزی و تمامیت غشاء سلولی، افزایش مالون دی‌آلدئید، افزایش پراکسید هیدروژن در ریشه و کاهش پراکسید هیدروژن در اندام‌های هوایی گردید، در حالیکه پیرن تاثیر معنی‌داری بر این شاخص‌ها نداشت. در اندام‌های هوایی فنانترن باعث کاهش معنی‌دار فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و پراکسیداز (POX) گردید، در حالیکه پیرن تنها باعث کاهش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز شد. در ریشه هر دو آلاینده باعث کاهش فعالیت آنزیم‌های APX ، SOD و POX و افزایش فعالیت CAT گردیدند که البته تاثیر فنانترن بیشتر از پیرن بود. طبق این بررسی این دو ترکیب به‌خصوص فنانترن از طریق اختلال در عملکرد ریشه و کاهش فعالیت آنزیم‌های پاداکساینده باعث ایجاد تنش اکساینده و در نتیجه کاهش رنگیزه‌های فتوسنتزی، تمامیت غشاء و نهایتاً کاهش رشد گیاه می‌شوند.